मैदाराे

*** Visible only in Pc 

d}bf/f]

–e"k]Gb| cfrfo{

समर्पणः छुवाछुतका कारण सदियौँदेखि अधेरी गाउँमा धकेलिएका र उजेली गाउँको प्रतीक्षा गरिरहेका समस्त मानिसहरूमा

मानक नेपाली भाषाको ‘मैझारो’: कामको समाप्ती, टुङ्ग्याउनी शब्दको स्थानविशेष रूप हो, ‘मैदारो’ । बाग्लुङ जिल्लामा जनबोलीमा प्रचलित छ ।

‘मैदारो’  एक सामाजिक यथार्थको चित्रण हो । किताबको पछिल्लतिरको गातामा लेखिएको छः 'विभेदले कोरिएको समाजको अनुहार‑चित्र कस्तो हुन्छ?  कस्तो हुन्छ दलनको रङ ? प्रताडनामा बाँचेको जीवनले कस्तो देख्छ भविष्य ? कसरी बिब्ल्याँटोमा पर्छ दलित जीवन ? यी र यस्तै प्रश्नहरूको जवाफको खोजी हो, मैदारो ! आञ्चलिकताको फ्रेम र इतिहासदेखिको वञ्चनाको क्यान्भासमा पोतिएको यो आख्यान केवल पीडा र दमनको आलो कथा मात्र होइन, सङ्घर्ष र निरन्तर प्रतिरोधको बयान पनि हो । सस्पेन्स र चामत्कारिक शैलीमा सामाजिक यथार्थलाई बुन्न प्रयोग गरिएको काल्पनिक उडान र शिल्पका लागि यो उपन्यास सदा सम्झिइरहनेछ ।'

आख्यान चित्रकला, चित्रकार हुँदै समाज अनि सामाजिक भुमरीमा गएर लीन भएको छ । उपन्यास चित्रकला मार्फत उठान गरिएको हुँदा केही चित्रहरू,कलाहरू पनि पुस्तकको बीचबीचमा देख्न पाईन्छ । उपन्यासको गातामा एक रोचक तर उल्टो चित्र छापिएको छ । त्यसपछि लगत्तै ‘Girl with Pearl Earrings’ नामक Johannes Vermeer को मनमोहक र एकदमै सुन्दर नारी तस्बीर राखीएको छ । र त्यसपछि खेल्छन्– आकाश, नदीन, अमृत, स्मरण गुरुङ, यादा........ कथा अघि बढ्न पाएकै थिएन, स्मरण  (आकाशको भाई) बाट कथा सोझै अमृतको पोल्टामा पारीदिए भूपिनले । न्यारेटर भएका छन्– स्मरण र अमृत मिलिजुली, नदीनको प्रतिनिधित्वमा समग्र नेपाली समाजको कटु सत्य सुनाउँन ।

आखिर कोहो त नदीन ? कहाँ छ त नदीन ? के भयो र नदीनलाई ? जस्ता प्रश्न सिर्जना गरी सिङ्गो नेपाली समाजको एक अंशको दुखाइला पाटाहरू, दर्दनाक र घायल जीवन यात्रालाई एकदमै सरल ढङ्गले प्रस्तुत गरी समाजको अर्को छुट्टै अंशलाई खबरदारी मात्र गरेका छैनन् आत्मवोध र समानुभूतीका कैयौँ धक्काहरू दिईरहेका छन् जस्तो मलाई लाग्छ ।

सामान्य रूपमा अघि बढीरहेको गन्थन मन्थन विस्तारै विस्तारै गम्भिर विषयमा गहनतापूर्वक प्रवेश गर्छ । जहाँ पाठक रोकिनैँ चाँहदैन। त्यसपछि ? भन्ने प्रश्नको खोजीमा । यथार्थ हो, देखेको सुनेको पढेकै कुरा हुन्, समाजमा अभ्यस्त भईरहेका कुरा जो तिता छन्, जो पढ्दा सुन्दा दुःख लाग्छ, पढ्न झ्याउ पनि लाग्छ तर धेरै बेर लाग्दैन ।जस्तो कि गुरुप्रसाद मैनाली र उनको कथासङ्ग्रह नासो।

किनकी भूपिनले पाठकमाथि एउटा यस्तो अस्त्र फालेका छन्  – चित्रकारिताको । चित्रकारितामा नदीनले किन उल्टो चित्रकलाको विधि अपनाए त ? अनि यस्तो सिर्जनशील व्यक्तिले त्यस्तो किन गरे त ? यीनै दुई प्रश्नको खोजी नै हाम्रो पठनको ध्येय हुन जान्छ ।

भूपिनले स्मरणलाई अमृतसम्मै पुर्‍याए, अँधेरी गाउँको कथा सुन्न लगाए र सुनाउँन लगाए। अभूतपूर्व ढङ्गबाट जसको कथा भनिरहेको उसैलाई अर्थात नदीनलाई नै न्यारेटरका रूपमा उभ्याइदिन्छन् लेखक र देखाइदिन्छन् वास्तविक समाजको वास्तवविक रङ।

About Bhupendra Acharya

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.